Chris Lorenz, Rijksuniversiteit Leiden/Vrije Universiteit

Al meer dan een decennium lang staan de Nederlandse universiteiten onder steeds toenemende financiele druk, met zo langzamerhand onaanvaardbare gevolgen voor het onderwijs. Daar bestond binnen de universitaire gelederen uiteraard wel bezorgdheid over, maar tot nu toe waren de kritieken en protesten te verspreid en te individueel van aard om merkbaar effect te kunnen sorteren. En de zeldzame pogingen tot gezamenlijk naar buiten treden bleken al spoedig te verzanden.

Maar intussen zijn de gevolgen van het regeringsbeleid dusdanig, dat het mogelijk is gebleken een kritiek te formuleren die op brede steun kan rekenen. De hierna volgende beschouwing over de toe stand aan de Nederlandse universiteiten beoogt de verspreide kritiek in een samenhangend geheel onder te brengen. Het manuscript, van de hand van de hoogleraar Chris Lorenz, is door een aantal academici – dat zich reeds eerder in de media bezorgd had getoond – becommentarieerd en ondertekend.

Een van de belangrijkste redenen waarom het wanbeleid ten aanzien van de universiteiten zich zo lang heeft kunnen voortzetten, is de desinteresse van andere essentiele echelons in de samenleving, zoals de politiek en grote delen van het bedrijfsleven en de pers, mede als gevolg van gebrekkige informatie ter zake. Het is de bedoeling van deze uitgave aan dat euvel tegemoet te komen.

Het gaat bij dit stuk om een analyse van een langdurige ziektegeschiedenis, en niet om een therapie, wat niet wegneemt dat de belangrijkste elementen van de behandeling uit de diagnose kunnen worden afgeleid.

• 1. Van het universitaire front geen nieuws
• 2. Universiteit en politiek in de jaren tachtig
• 3. De belangentegenstelling tussen de professionele bestuurslaag en het wetenschappelijk personeel
• 4. De gevolgen van de budgetfinanciering voor het onderwijs en het onderzoek
• 5. Het onderwijs als bedrijf en het onderwijsveld als markt
• 6. De financiering van het onderwijs op basis van het onderwijsrendement
• 7. Gevolgen van rendementsfinanciering voor de docent en de instelling
• 8. Gevolgen van de rendementsfinanciering voor de student
• 9. De reorganisatie van het wetenschappelijk onderzoek
• 10. Efficiencyverhoging door schaalvergroting: de aanstaande fusie tussen het HBO en het WO of wel het einde van de universiteit
• 11. Waarom het zo stil blijft tijdens de stille revolutie

Getekend door:

Prof.dr. W.J. Boot (RUL) – Mevr. prof.dr. Chr. Brinkgreve (UU) – Prof.dr. W.J.M. Bronzwaer (KUN) – Prof.dr. D.W. Erkelens (UU) – Prof. K. Fens (KUN) – Mevr. drs. H. van Haaften (LUW) – Prof.dr.ir. W.H. de Jeu (OU) – Dris. A.F.W. Klukhuhn (UU) – Dr. H. Koningsveld (voorheen LUW) Prof.dr. Ch.F.G. Lorenz (VU, RUL) – Mevr. mr. D.W.J.M. Pessers (UvA) – Prof.drs. B.A.G.M. Tromp (RUL, UvA) Prof.dris. P.A. Vroon (UU)