Eind januari stemde de Eerste Kamer in met een nieuwe wet voor hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW). “Voor 95% is het een goeie wet […] want de medezeggenschap wordt versterkt”, juicht Van Horssen van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) in een interview met het Ublad. Gerard Oosterwijk van de toch vaak kritischere LSVb vult hem aan: “We hebben gevochten als leeuwen en het maximale eruit gehaald. We hebben in ieder geval op de korte termijn winst geboekt.” Hieronder, onder andere, de belangrijkste veranderingen op een rijtje (zoals samengevat door de Landelijke Kamer van Verenigingen LKV), om zelf te kunnen bepalen hoeveel winst er wel niet geboekt is, en voor hoeveel % het goed is.

Als eerste noemt de LKV: “Studenten die een tweede studie gaan doen na afronding van hun eerste studie zullen het instellingscollegegeld moeten betalen in plaats van het wettelijke collegegeld”. Een grote stap richting volledig variabele collegegelden – iets waar het IMF al langer van droomt – waarbij er in feite geen limiet wordt gesteld aan de hoogte van collegegelden. De ene onderwijsinstelling kan €1600 vragen, de andere €20.000. Het bericht dat het voor de 2e studie gemiddeld €6000 zal bedragen betekent dat er veel studies minder, maar ook veel studies meer zullen gaan kunnen kosten. De wetten van de markt worden hierdoor steeds dominanter in het hoger onderwijs – nu slechts voor de 2e studie maar niemand sluit uit dat het in de toekomst ook voor de 1e studie zal gelden. “Want het kabinet heeft gezegd ‘niks is taboe’. […] dat is helder en daar houden we ons dan maar aan”, aldus Plasterk tijdens de collegezaalbezetting en demonstratie in Rotterdam (4 februari – NOSheadlines). En wat deze marktwetten dicteren: is de vraag naar een studie hoog, dan kan de instelling een hoger collegegeld vragen. Vermogende studenten worden interessanter dan capabele studenten. Liever een rijke Brenninkmeijer die zesjes haalt dan een student met goeie cijfers en grote studie-ambities maar een laag bestedingsvermogen. Kortom: een perverse prikkel om bij de “selectie aan de poort” criteria te hanteren die niet van belang zouden mogen zijn.

Maar gelukkig: “de medezeggenschap wordt versterkt” met deze nieuwe wet, zegt Van Horssen van de ISO. Helaas; als we het LKV mogen geloven is dit in de realiteit samen te vatten tot: de medezeggenschapsorganen mogen advies geven over het instellingscollegegeld (adviesrecht), zolang dit advies maar mag worden genegeerd door het College van Bestuur. Het enige waarover ze significante megezeggenschap hebben gewonnen (instemmingsrecht) is over de manier waarop geld verdeeld wordt uit het nieuwe Profileringsfonds – een fonds dat onderwijsinstellingen moeten gebruiken om zich mee te profileren. Niet alleen onze universiteitskrantjes, maar ook onze medezeggenschapsorganen lijken te worden gedegradeerd tot PR-instrumenten. Sterker nog; ook studieverenigingen zullen verworden tot reclame-afdelingen, beloond naarmate ze de universiteit beter weten te promoten: hun bestuursbeurzen worden voortaan ook gefinancierd vanuit dit nieuwe Profileringsfonds, aldus de LKV. Het satirisch stuk in het Nieuwe Ublad over de NSBU (de fictieve overkoepelende Nieuwe Studenten Bond Utrecht die samenwerkt met het CvB om “twijfels en angsten tegen te gaan en het vertrouwen in de toekomst te herstellen”) is ineens zo grappig niet meer – eerder profetisch.

95%? Winst op de korte termijn? Zie hieronder de samenvatting van de nieuwe WHW door de LKV en oordeel zelf. Of lees de gehele wet.

~

~

Overgenomen van de website van de Landelijke Kamer van Verenigingen lkvv.nl:

Nieuwe Wet Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek is aangenomen!
De Wet Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek is vandaag door de Eerste Kamer aangenomen. Natuurlijk zal dit ook een aantal gevolgen hebben voor de verenigingsstudenten.

De belangrijke gevolgen staan hieronder op een rijtje:

Tweede Studie

Studenten die een tweede studie gaan doen na afronding van hun eerste studie zullen het instellingscollegegeld moeten betalen in plaats van het wettelijke collegegeld. Gemiddeld zal dit instellingscollegegeld zo’n €6000,- bedragen, dat is veel meer dan het wettelijke collegegeld van ongeveer €1600,-. Dit bedrag zal per opleiding en universiteit verschillen. Gelukkig heeft de medezeggenschapsraad adviesrecht gekregen over de hoogte van het instellingscollegegeld. Voor een aantal zorgstudies zal een uitzondering gemaakt worden, daarvoor zal het wettelijke collegegeld blijven gelden ondanks dat ‘t de tweede studie zou betreffen. Het Interstedelijk Studenten Overleg, onze convenantpartner, heeft gezamenlijk met de Landelijke Studenten Vakbond, de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten en de HBO-Raad, aparte afspraken gemaakt over de hoogte van het collegegeld, buiten deze wet om. Dit houdt in dat studenten die tijdens hun eerste studie op Bachelor- of Masterniveau aan hun tweede studie op hetzelfde niveau beginnen, tegen het wettelijke collegegeld blijven studeren.

Profileringsfonds

Vanaf het collegejaar 2010/2011 zullen de beursvergoedingen voor besturen en commissies niet meer uit een apart daarvoor in het leven geroepen fonds komen. Vanaf dan zal namelijk het Profileringsfonds van kracht gaan. Dit is een fonds dat onderwijsinstellingen moeten gebruiken om zich mee te profileren. Diverse kleine potjes worden hierin samengevoegd, waaronder ook het potje met beursvergoedingen.

Door deze ontwikkelingen die een gevolg zijn van de nieuwe Wet Hoger Onderwijs & Wetenschap, zullen onderwijsinstellingen moeten bepalen welk deel van hun budget zij hiervoor beschikbaar gaan stellen en hoe zij dit bedrag gaan verdelen. Het ministerie stelt hier namelijk geen eisen aan. Medezeggenschapsraden hebben wel instemmingsrecht in de verdeling, maar hebben geen instemmingsrecht over de hoogte van het fonds. Dit zou kunnen betekenen dat de beursvergoeding voor jouw vereniging terug lopen, een erg kwalijke ontwikkeling!

Medezeggenschapsraad

De positie van de medezeggenschapsraad is verbeterd, dit doordat zij adviesrecht hebben gekregen in de hoogte van het instellingscollegegeld en doordat zij instemmingsrecht hebben op het Profileringsfonds.

Wat ligt er nog in het verschiet:

Rapport Commissie Veerman

De commissie Veerman is ingesteld n.a.v. speech Plasterk over de houdbaarheid van ons hoger onderwijsstelsel. De commissie gaat een internationale vergelijking maken van ons stelsel en komt vermoedelijk met verbeterpunten.

Heroverwegingen

Momenteel is de heroverwegingscommissie Hoger Onderwijs aan het kijken waar op het Hoger Onderwijs bezuinigd zal kunnen worden. Verwacht wordt dat deze commissie in mei met aanbevelingen zal komen. Kans is aanwezig dat een van de aanbevelingen betrekking zou hebben op het huidige studiefinancieringsstelsel.

Voor meer informatie of vragen kun je mailen naar praeses@lkvv.nl of bellen naar 030-2304298