Ook in Nederland dreigen bedrijven te gaan “fracken” – een beruchte methode om schaliegas te winnen die over de hele wereld voor veel verzet zorgt. Reden voor meer informatie over het onderwerp. Activiste Judith Malotaux schreef het volgende verslag over haar bezoek aan een protestkamp tegen proefboringen voor olie en schaliegas in Engeland.

“De afgelopen dagen was ik in Balcombe, Engeland. Een klein, idyllisch, rustig, typisch Engels dorpje, ware het niet dat dit dorpje enige tijd geleden werd opgeschrikt door het nieuws dat energiebedrijf Cuadrilla een veld vlak buiten Balcombe had aangewezen als proefboorlocatie voor olie en naar alle waarschijnlijkheid ook voor het omstreden schaliegas. Pas nadat de vergunningen waren vergeven, ontdekten bewoners en andere betrokkenen wat er gaande was. Geholpen door meer ervaren activisten begon ruim drie weken geleden een protestkamp tegen schaliegas.

Zodra je het dorpje Balcombe uitrijdt staan er borden die je sommeren om zachter te gaan rijden, een paar minuten verder doemen de eerste politiebusjes en even daarna de eerste tenten op. Het protestkamp staat in de berm van de provinciale weg en bestaat uit een vijftigtal tenten, veel spandoeken, geïmproviseerde keukens, een kinderhoek, een welkomsttent en een aantal grotere tenten waarin vergaderingen worden gehouden. Eén van de eerste dingen die me opvalt is de diversiteit aan mensen op dit kamp. Het zijn mensen uit de buurt, mensen uit de Occupy-beweging, ervaren activisten, studenten, kinderen, het zijn mensen van alle leeftijden, van baby’s tot bejaarden. Wat me ook opviel was het geïmproviseerde karakter van het kamp, maar ook de enorme kennis van vrijwel alle activisten (inclusief de kinderen!) over de risico’s van schaliegas.

Schaliegas

Schaliegas is aardgas dat opgesloten zit in hard gesteente (schalie). Om dit gas te kunnen winnen is een speciale techniek ontwikkeld, namelijk fracking, of ook wel hydraulisch fracken genoemd. Wanneer men gebruik maakt van deze techniek wordt er allereerst verticaal een boorput geboord, waarna men het boren horizontaal doorzet. Daarna spuit men onder hoge druk een mengsel van water, zand en een cocktail van (vooralsnog onbekende) chemicaliën de grond in. Hierdoor wordt het gesteente waar het gas in opgesloten zit gebroken, waardoor het gas naar boven gehaald kan worden. Fracking brengt een groot aantal risico’s met zich mee, waaronder het risico op vervuiling van het oppervlakte- en grondwater en het risico op aardbevingen. Andere nadelen van schaliegaswinning zijn het grootschalig waterverbruik, de grote inbreuk die wordt gemaakt op het landschap en de natuur, het gevaar dat gepaard gaat met de zuivering van het (soms radioactief besmette) afvalwater, en niet in het allerminst het effect dat fracking heeft op energieverbruik en klimaatverandering. In Balcombe is Cuadrilla gestart met proefboringen. Dit is hetzelfde bedrijf dat ook in Nederland, in de Brabantse dorpjes Boxtel en Haaren en in de Noordoostpolder, proefboringen wil starten naar het omstreden schaliegas.

“Lorry’s!!”

De boorlocatie in Balcombe ligt dicht bij de weg, de poort naar de boorlocatie ligt aan de weg. Direct bij deze poort begint het protestkamp. Een strook van ongeveer 100 meter is bezet door tenten, en naast het boorterrein van Cuadrilla is een stuk land gekraakt. Op dit stuk, een klein vijftig meter bij de boortoren vandaan, besloten wij onze tenten op te zetten. ‘s Nachts wordt het veld verlicht door enorme lampen, en echt stil is het nooit. Tussen de traditionele kop thee bij het ontbijt door werden we vrijwel iedere ochtend opgeschrikt door het geschreeuw van de activisten aan het begin van het kamp. Wanneer een groep van zo’n 20 agenten wegliep klonk al snel de roep “Lorry’s!!” over het kamp, waarop iedereen zich naar het begin van het kamp haastte. De vrachtwagens die de boorlocatie van Cuadrilla bevoorraadden werden keer op keer begeleid door een groep agenten die in een punt-achtige formatie door de activisten heen probeerden te duwen. Van mijn mede-activisten begreep ik dat het er de voorgaande dagen wat harder aan toe was gegaan, met onder andere zit-acties en meer fanatieke blokkades. Maar met het oog op het komende weekend, waarin het “Reclaim the Power”-kamp zou starten, en gezien het feit dat alle arrestanten een gebiedsverbod kregen opgelegd, was besloten dat men het nu iets rustiger zou houden. Arm-in-arm, voorzien van borden en spandoeken, liepen we iedere keer dat er een vrachtwagen aankwam op de politielinie af. Zodra de politielinie werd bereikt, liepen we achteruit terug. Iets wat nooit snel genoeg ging, volgens de agenten tegenover ons. Iets wat dus alsnog resulteerde in het nodige duw- en trekwerk en geschreeuw over en weer. Op het eerste gezicht leek het protest relatief rustig. Wanneer je vooraan stond was de politie echter zeer intimiderend. Hoewel we alleen liepen, werd er continu gedreigd met arrestatie. Ook liepen er continu agenten mensen te filmen en aan te wijzen, wat als erg intimiderend werd ervaren.

Klimaatkamp

Een deel van de activisten leefde erg toe naar het weekend, het moment dat het klimaatkamp onder de naam “Reclaim the Power”, (mede-)georganiseerd door de actiegroep “No Dash for Gas”, van start zou gaan. Op donderdagavond was het zo ver; een stuk land werd bezet en een tweede protestkamp, op zo’n twee kilometer afstand van het eerste kamp ging van start. Een weekend vol workshops, gevolgd door een week vol actie, lag in het vooruitzicht. De verwachting was dat zo’n 1000 tot 2000 mensen zich in de komende dagen bij het kamp zou gaan aansluiten. Dat vormde voor Cuadrilla zo’n grote dreiging dat zij donderdagavond aankondigden dat zij de komende dagen het grootste deel van de boringen stil zouden gaan leggen. Een eerste overwinning voor de tegenstanders van schaliegas!

Natuurlijk is dat nog niet voldoende en is het doel dat Cuadrilla helemaal afziet van de boringen. Niet alleen in Balcombe, niet alleen in Blackpool waar ook proefboringen plaatsvinden, maar in geheel Engeland en in het verlengde daarvan op alle plekken op deze aardbol. “The Battle of Balcombe” wordt door veel van de activisten gezien als een symbool van de wereldwijde protesten tegen schaliegas, en dat is het ook. Waar de media het protest trachtte weg te wimpelen als een protest van radicale activisten en later als een “NIMBY”-protest is de algemene boodschap die uitgedragen wordt dat fracking nergens mag plaatsvinden en dat gezocht moet worden naar schonere energiebronnen.

Battle of Boxtel?

Dit weekend is het protest gegroeid van zo’n 100 mensen naar meer dan 1000 mensen. Voorlopig is men niet van plan de protesten te stoppen. Helaas moest ik weer naar huis, maar de berichten die ik via de media, social media en e-mail ontvang zijn hoopgevend. Het debat rondom schaliegas staat in ieder geval in de UK weer volop op de agenda, Cuadrilla lijdt momenteel grote schade door de vertraging (en een gebroken boorkop), en de vraag of ze deze proefboring door moeten zetten zal zelfs bij hen door het hoofd spoken. In Nederland zal het debat na het zomerreces weer gevoerd gaan worden, aangezien minister van EZ, Henk Kamp, dan een besluit zal moeten gaan nemen over het al dan niet toestaan van proefboringen in Nederland. Waarschijnlijk tegen beter weten in hoop ik nog steeds dat hij de helderheid van geest bezit om een duidelijk “Nee” te laten horen tegen deze proefboringen. Mocht dat niet het geval zijn, dan zal mogelijk de “Battle of Boxtel” volgend jaar in Nederland gevoerd gaan worden!” – Judith Malotaux

Video met foto’s: http://vimeo.com/72592412