Kritische Studenten Utrecht doet dit weekend mee met de Climate Games. Deze actie, opgezet door de groep Wij Stoppen Steenkool is onderdeel van een campagne om Nederland in 2020 kolenvrij te maken. De redenen dat wij met een team meedoen zijn dat klimaatverandering misschien wel de belangrijkste issue van onze tijd is; kolen in Nederland de grootste booddoender zijn; en het duidelijk is geworden dat we niet kunnen vertrouwen op het bedrijfsleven of overheden om klimaatverandering te stoppen. Het is tijd om zelf in actie te komen. Het is tijd voor directe actie. Nederland voor 2020 kolenvrij!
Lees hier “Nederland steenkoolvrij ” van Peter Polder op joop.nl waarin hij meer uitlegt over problemen en oplossingen van klimaatverandering.
Nederland in 2020 kolenvrij? Het zou zomaar kunnen… Maar dan moeten wij iets doen
Niemand is pro steenkoolcentrales. Zelfs energiebedrijven als Nuon en Essent schamen zich een beetje voor hun kolencentrales, en toch komt 40% van de stroom in Nederland uit steenkool. Ik denk dat Nederland in 2020 kolenvrij gaat zijn. Als we tenminste nu in actie komen.
Na jaren stilstand zit er eindelijk beweging in het gevecht tegen steenkool. Vijf kolencentrales worden de komende jaren gesloten als gevolg van het energieakkoord, drie nieuwe kolencentrales zouden dit jaar open gaan maar hebben nog geen vergunning. De enige twee kolencentrales die ongehinderd door kunnen gaan met uitstoten van CO2, fijnstof en zware metalen zijn die van NUON aan de Hemweg in Amsterdam en die van Essent naast Nationaal Park de Biesbosch in Geertruideberg. Op het eerste gezicht zou je denken dat we in 2020 nog maar twee kolencentrales over hebben. Maar er kan natuurlijk nog van alles mis gaan. Zo wordt er aan alle kanten aan het energieakkoord geknaagd. De energiebedrijven, en hun grote klanten als de Hoogovens en DSM, hebben dan wel getekend, maar ze zouden er liever op terugkomen. Er is extra druk op de ketel nodig om de ondertekenaars zich aan hun afspraak te laten houden.
Politieke beslissing
Datzelfde geldt voor de juridische procedures tegen de drie mega-kolencentrales die E.ON, RWE en GDF Suez in ons land willen openen. De centrales zijn afgebouwd, maar mogen nog niet open vanwege een slepend juridisch proces. Het probleem is alleen dat die juridische strijd niet gevoerd mag worden over precies het meest cruciale punt. Als de drie nieuwe mega-centrales open gaan, stoten ze meer CO2 uit dan de vijf gesloten kolencentrales bij elkaar. Maar CO2 uitstoten is niet verboden in Nederland. En dus gaat het over bijzaken als de kwikuitstoot van die centrales en het effect daarvan op de gezondheid van omwonenden en zeehonden. Belangrijk, maar niet de essentie. Bovendien willen dergelijke regels nogal eens omzeild worden. En dat is uiteindelijk een politieke, en niet een juridische beslissing, hoewel het meestal wel zo wordt verpakt. Ook hier is extra druk op de ketel dus meer dan welkom.
30 % minder C02 uitstoot
En dan de twee kolencentrales die de dans dachten te ontspringen. Essent heeft er een staan naast Nationaal Park de Biesbosch. Die sluit voor de helft. De andere centrale is van NUON, in het Westelijk Havengebied van Amsterdam. Waarom zijn deze twee de dans ontsprongen? Niemand die het kan uitleggen. Is er een dwingende noodzaak kolencentrales open te houden? Nee, als ze morgen allemaal spontaan kapot gaan is er meer dan genoeg andere capaciteit om dat op te vangen. Het licht blijft in Nederland branden, ook zonder steenkool. Zonder steenkool zou wel onze CO2 uitstoot 30% dalen.
De Nederlandse politiek heeft heel lang gehoopt op de markt en op het ondergronds opslaan van CO2. Beide werken niet, dat weten de energiebedrijven heel goed, maar ze houden de hoop graag levend opdat ze dan rustig door kunnen stoken. Dat de markt niet werkt is goed te zien aan de absurd lage CO2 prijs op dit moment. Ondanks maatregelen om de prijs kunstmatig hoog te houden is de huidige prijs een stimulans om meer kolen te verstoken en minder gas. Transitiebrug aardgas wordt verpletterd tussen goedkope steenkool enerzijds en goedkope windenergie anderzijds. Dat de ondergrondse opslag niet werkt zeggen de energiebedrijven eigenlijk zelf. Ze verzetten zich met hand en tand tegen pogingen van de gemeente Rotterdam om hen te houden aan hun plechtige belofte een fractie van hun CO2 uitstoot uit hun Rotterdamse centrales onder de grond op te bergen.
De kolencentrales sluiten door massaal over te stappen op groene stroom of het plaatsen van zonnecellen op ons dak werkt een klein beetje maar niet genoeg. Bedrijven als RWE en E.ON zijn in paniek over de Duitse Energiewende omdat ze zien dat de toekomst decentrale energie is, in handen van burgers, niet van grote bedrijven. Maar vergis je niet, kolencentrales staan er niet om bij jou thuis het licht aan te houden. Ze staan er voor grote energieslurpers als de datacentra van Google, de chemische fabrieken van DSM of de Hoogovens in IJmuiden. En hoewel duurzame energie steeds goedkoper wordt, is goedkope steenkool eruit concurreren nog ver weg.
People power
Maar zoals gezegd, ik denk dat we in 2020 alle tien de kolencentrales gesloten zijn. Waarom? People power. Zoals gezegd, van alle kolencentrales is het van acht onduidelijk of ze 2020 gaan halen. Alles wat ze nodig hebben is een zetje de afgrond in. En als ze gaan, dan gaan die laatste twee mee. En jij gaat daaraan meehelpen. Ja, inderdaad jij. Niet door op like te klikken op Facebook maar door de straat op te gaan, te boycotten en je op andere manieren in te zetten voor de groeiende anti-steenkool beweging in Nederland. Bijvoorbeeld door mee te doen aan de Climate Games op 14 juni in Amsterdam, een spelletje levend stratego met de kolencentrale van NUON. Of door je werkgever, school of universiteit te vragen weg te gaan bij Essent, en het sponsorgeld van E.ON niet aan te pakken. Oftewel, door druk op de ketel te zetten, samen. En daarmee energiebedrijven en politici duidelijk te maken dat we het zat zijn. Wij willen een steenkoolvrij Nederland. Zetten jullie ze uit of moeten we het zelf doen?