De wereld is in de ban van een voedselcrisis die niemand op onze aarde uitsluit. De meest kwetsbare landen worden het hardst getroffen; de Derde Wereld heeft te kampen met voedsel tekorten die levensbedreigende vormen aanneemt. Wat is de oorzaak van de stijgende voedselprijzen? Hoe heeft de crisis zo ver kunnen komen en waar gaat het heen? Kom luisteren naar ontwikkelingswerkers, economen, activisten en wetenschappers die hun visie geven en ga in debat!

Deze voedselcrisis is ontstaan in een globale context van diverse ontwikkelingen zoals het hyperkapitalisme van het nieuwe “Global Europe” en vrije handels verdragen (EPA’s), klimaatverandering, het gebruik van biodiesel, en onbetaalbare zaden voor arme boeren. Deze voedselcrisis is geen nieuw verschijnsel, maar door de hevige protesten de afgelopen weken in tientallen landen is het meer onder de aandacht van de media gekomen. Wil je weten wat we kunnen doen om deze crisis te beperken? Kom naar Basta Debat en geef je mening!

Bevestigde Sprekers

• Thijs Berman, van de Partij van de Arbeid. Tevens is hij lid van de Socialist Group in het European Parliament. Daar zit hij bij de Committee on Agriculture and Rural Development.
• Lou Keune, van de Universiteit van Tilburg. Coördinator van het netwerk “Voor de Verandering – Alternatieven voor het neo-liberalisme” (www.globalternatives.nl). Onderzoeker op de gebieden van: ongelijke ontwikkeling, ontwikkelingssamenwerking, solidaire economie, alternatieven voor BNP, tourisme en actie.
• Kees Stad, Werkzaam bij het XminY Solidariteitsfonds. Tevens redacteur van een website over neoliberale globalisering. (www.globalinfo.nl) Gespecialiseerd in Europees “Global Europe” beleid.
• Willem Bos, Lid van het SAP. Tevens redacteur van het tijdschrift grenzeloos. Hij is actief in verschillende initiatieven tegen neoliberale globalisering.

Links

tni.org: Basker Vashee Memorial Lecture – South Africa’s energy crisis, Spreker Dr. David Fig

konfrontatie.nl: Naar aanleiding van het debat: Achthonderdvijftig miljoen. door Willem Bos

globalinfo.nl: Naar aanleiding van het debat: Over kipresten en modderkoekjes. door Kees Stad

globalinfo.nl: Het gevaar van bio-energie en andere ficties rondom de voedselcrisis.

voedselcrisis.nl: Wereldwijde voedselcrisis in 2008

tni.org: How to manufacture a global food crisis: lessons from the World Bank, IMF, and WTO, door Walden Bello

tni.org: Make the Toyako summit 2008 the last G8 summit!, Walden Bello interviewed by Ogura Toshimaru

zcommunications.org: FOOD CRISIS ‘The greatest demonstration of the historical failure of the capitalist model’, door Ian Angus

Wereldvoedselcrisis niet opgelost in Utrecht

Artikel in Dagblad Utrecht, door Milou Dekkers

UTRECHT – Het is druk aan Oude Gracht. Half acht, de restaurants zitten nog vol. Een eindje verderop aan de Oude Gracht, in de Kargadoor, vindt het debat over de wereldwijde voedselcrisis plaats. Het debat is georganiseerd door ‘Basta!’. Christie Mettes: ‘We willen debatten organiseren over onderwerpen waar mensen zelf mee bezig zijn. Ook in Nederland worden producten duurder dus ook hier speelt de voedselcrisis.’ Wanneer je rond etenstijd langs de Oude Gracht fietst, is hier echter niks van te merken.

In de werfkelder blijkt dat het probleem van de hoge voedselprijzen in Utrecht wel degelijk leeft. Vier gastsprekers, een zaal vol mensen en heel veel meningen zorgen voor een heftig debat. Maar weinig mensen zijn het met elkaar eens. ‘Dat is niet waar!’ is een veelgehoorde kreet vanavond.

‘Eigenlijk hebben we twee wereldbollen nodig,’ zo wordt het debat geopend. Het is de vraag of dit de oplossing is. De voedselcrisis heeft namelijk vele oorzaken, zo blijkt vanavond: de economie van China groeit en dus komt er daar meer vraag naar vlees. Stijging van het gemiddelde verbruik in Westerse landen: ‘We verbruiken drie keer meer dan de aarde aankan,’ betoogt Kees Stap van het Solidariteitsfonds dat zich inzet voor een rechtvaardigere wereld. De verdeling van het voedsel klopt niet. Of landbouwgrond wordt gebruikt voor verkeerde doeleinden. Ook het kapitalistische systeem wordt beschuldigd: ‘Het hele kapitalistische systeem moet misschien wel op de schop. Nu is het toegestaan winst te maken wanneer er tekorten zijn, vandaar de hoge voedselprijzen,’ zegt Stap.

Verder is de liberalisering van de internationale handel is een van de boosdoeners. Lou Keune van de Universiteit Tilburg doet onderzoek naar de ontwikkeling van de economie: ‘De markten van ontwikkelingslanden zijn door vrijhandelsakkoorden met geweld opengebroken. Lokale boeren produceren geen voedsel meer voor zichzelf maar snijbloemen voor de westerse markt.’ Een ander probleem is het dumpen van Europese producten: blikjes tomatensaus gaan met subsidie naar Afrika. Plaatselijke producenten kunnen niet met dit goedkope voedsel concurreren.

Niet alleen in Utrecht staan de hoge voedselprijzen ter discussie. Vandaag is de laatste dag van de driedaagse top over de hoge voedselprijzen in Rome. Volgens directeur van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties Jacques Diouf, is er negentien miljard euro nodig om een einde te maken aan de voedselcrisis waardoor meer dan 862 miljoen mensen honger lijden. In Utrecht wordt getwijfeld of geld de oplossing is.

‘Met alleen geld los je toch nooit iets op,’ klinkt het verontwaardigt uit de zaal. Over de oplossingen zijn de meningen nog meer verdeeld dan over de oorzaken: ‘Handen af van Afrika, gewoon niet meer mee bemoeien. Links stemmen. Technologie verbeteren zodat de landbouw opbrengsten verdubbelen.’ Zelfs het idee om, net als tijdens de oorlog, voedselbonnen uit te delen wordt geopperd. Hoe later het wordt hoe heftiger de discussie. Iedereen heeft wel een idee over de beste oplossing. ‘Nee, wacht! Jij hebt al zoveel gezegd,’ roept iemand uit het publiek geïrriteerd tegen zijn buurman.

Het is het vijfde debat dat Basta organiseert. ‘We willen mensen activeren zodat ze zelf iets aan het probleem gaan doen,’ zegt Mettes. De oplossing voor de voedselcrisis is vanavond niet gevonden. Laat staan dat bezoekers weten hoe zij zelf kunnen bijdragen aan die oplossing. Debatleider Jeremy Crowlesmith eindigt dan ook met: ‘Ik weet niet meer wat je nou moet geloven, ga het zelf uitzoeken.’

Verslag: Hoe stoppen we de voedselcrisis?

door Basta Debat

De voedselcrisis, er is al veel over gezegd. Toch vonden ongeveer dertig mensen het onderwerp van het Bastadebat op 4 juni nog steeds de moeite waard om voor naar de Kargadoor te komen.

En dat is niet voor niets, want dagelijks gaan er honderden mensen dood omdat ze simpelweg geen eten hebben. Over de oorzaken, en mogelijke oplossingen, daarover ging het debat. Vier verschillende sprekers, met vier verschillende meningen, en dan nog alle reacties uit de zaal.

Lou Keune, van de Universiteit van Tilburg en coördinator van het netwerk ‘Voor de Verandering – Alternatieven voor het neo-liberalisme’, legde duidelijk uit hoe de economien van de landen waar het nu zo slecht gaat bewust om zeep zijn geholpen door koloniale machten. Hij legde duidelijk de link met de VOC-mentaliteit van Nederland en de honger in Azie van nu.

Willem Bos is lid van de SAP en redacteur van het blad Grenzeloos. Door zijn ervaring met Zuid-Amerika kon hij veel vertellen over de “zogenaamde” ontwikkelingshulp die daar geboden wordt. “Ze laten die mensen snijbloemen kweken voor de Amerikaanse markt, en betalen er grof geld voor. Wat ze er niet bij vertellen is dat de bloemen de grond na een paar jaar heel arm maken. Gevolg: de bewoners kunnen geen eten meer verbouwen.” Volgens Bos is het vooral het neoliberale beleid van de IMF en de Wereldbank die ervoor zorgen dat mensen in arme landen in de probelemen komen.

Thijs Berman is Europarlementarier voor de PvdA. Hij is veel in Afrika geweest en ziet een oplossing voor het voedselprobleem in micro-kredieten. “Daarmee geef je boeren de vrijheid om zelf te bepalen wat ze verbouwen. Zij weten het het best.”

Kees Stad van XminY ziet een belangrijke rol weggelegd voor de arme boeren. Volgens hem worden zij het hardst getroffen door het kapitalistische systeem en zijn het dus ook zij die verandering moeten gaan bregen.

Nadat iedere spreker ongeveer tien minuten had gepraat over de voedselcrisis, was het de beurt aan de zaal. Er kwamen veel vragen, vooral over de haalbaarheid van het oplossen van de gigantische problemen. Ook waren er een aantal opmerkingen. “Microkredieten gaan niet werken,” meent een jongen uit ze zaal. “Die kleine boertjes kunnen toch nooit op tegen de grote multinationals?” Iemand anders merkt op dat hij net acht maanden bij de boeren heeft doorgebracht waar Stad over sprak: “Ze redden het niet zonder hulp van de arbeiders uit de steden. Die kunnen de economie plat leggen, boeren niet.”

Na de afsluiting door de sprekers, waarin zij probeerden zo veel mogelijk vragen te beantwoorden, werd er nog lang nagepraat aan de bar van de Kargadoor.

Foto’s

Downloads

Flyer of Flyer zwart-wit
Poster of Poster zwart-wit (niet om op te plakken).